یکی از فلسفه ی بعثت پیامبران الهی برقراری عدالت در میان جامعه انسانی است چنانکه قرآن می فرماید: ما پیامبران را با دلایل های روشن فرستادیم و همراه آنها کتاب و میزان نازل کردیم تا مردم گرایش به عدالت پیدا کنند ...

خداوند در بعضی از آیات قرآن، مستقیما بندگانش را مورد خطاب قرار داده و می فرماید: و هر چیز را به ترازوی عدل و انصاف بسنجید و هیچ در میزان، کم فروشی و نادرستی نکنید.

در بعضی آیات به همه ی انسان ها اعلام می کند که: همانا خداوند به عدل و احسان فرمان می دهد.

خلاصه، فلسفه عدالت از نظر قرآن عبارت است از رعایت استحقاق ها و پیاده کردن کامل آن در جامعه انسانی. و لذا یکی از مسئولیت های رهبران دینی همین است که عدالت را در جامعه بگسترانند و زمینه های تحقق آن را فراهم کنند.

لازم به توضیح است: از آنجا که بنابر اختصار است و مبحث توحید طولانی شد در اینجا از عدالت، بسیار مختصر بحث گردید.

غیر از معنای مشهوری که برای عدل هست (خداوند عادل است و به کسی ظلم نمی کند) معنای وسیع تری هم برای عدل وجود دارد:

1- عدل در خداوند یعنی دوری آفریدگار از انجام هر عملی که برخلاف مصلحت و حکمت است.

2- عدل، یعنی: همه ی انسان ها در پیشگاه خدا از هر جهت یکسان و برابر اند و هیچ انسانی نزد او بر دیگری برتری ندارد مگر کسی که با تقوا و اعمال نیک خود را از فساد و تباهی دور بدارد.

3- قضاوت و پاداش به حق: یعنی خداوند هیچ عملی را هر چند خیلی ناچیز و کوچک باشد از هیچ کس ضایع نکرده و بی اجر و پاداش نمی گذارد و بدون تبعیض به هر کس جزای عملش را خواهد داد.

4- قرار دادن هر چیز در محل خودش: خداوند هر پدیده و مخلوقی را در جای خود آفریده و مواد ترکیبی هر موجودی را به اندازه ی لازم آن معین کرده است و تعادل و تناسب در تمام پدیده های جهان آفرینش وجود دارد.

عمل بر مبنای هدف: یعنی تمام آفرینش در جهان هستی بر مبنای هدف است و در ایجاد همه ی عالم، اسرار و دلایلی نهفته است و هیچ چیز بیهوده و عبث نیست. این ها برخی از معانی وسیعتر عدل است که بیان گردید.

1) نیاز: کسی ظلم می کند که برای رسیدن به اموری نیازمند باشد و از راه ظلم بتواند به آنها برسد.

2) جهل و نادانی: کسی ظلم می کند که زشتی و قبیح بودن ظلم را نداند.

3) رزائل اخلاقی: کسی ظلم می کند که در وجودش کینه، عداوت، حسد، خودخواهی و هوا پرستی باشد.

4) عجز و ناتوانی: کسی ظلم می کند که از دفع ضرر و خطر از خودش عاجز است و فکر می کند برای رسیدن به هدف راهی جز ظلم ندارد.

هر ظلمی در عالم واقع می شود در اثر یکی از این عوامل است و اگر این عوامل نبود هیچ ظلم و ستمی در هیچ کجا واقع نمی شد و هیچ یک از عوامل مذکور به ساحت قدس پروردگار راه ندارد زیرا خداوند:

الف) غنی و بی نیاز مطلق است.

ب) علمش نامحدود و بی پایان است.

ج) تمام صفات کمال را دارا است و از تمام عیوب و نواقص پاک و مبری است.

د) دارای قدرت نامتناهی و بی حد می باشد پس او عادل است.